Jak wywabić plamy z ubrań ?

Gdy kurtka została zabrudzona palmami z wina, tłuszczu czy mierzwy trzeba użyć tłustej Pfeifenerde [Bolus Alba] wymieszanej ze śliną na czczo; zostawić do wyschnięcia, delikatnie przetrzeć zaplamione miejsce i ponownie wyklepać. ["mierzwa" – tu: brud]

Zdarzają się także plamy ze smoły, które możemy pokryć masłem usuwanym następnie w sposób opisany powyżej.

Do wywabiania plam ze szkarłatu [sądzimy, że chodzi o sukno barwy szkarłatnoczerwonej] bardzo przydatny jest sok cytryny lub, w przypadku jego braku, ocet winny.

Jak czyścić białe ubranie ?

Należy zmielić hiszpańską kredę na drobny pył i zmieszać ją z całkiem suchymi otrębami; następnie posypać uzyskanym proszkiem rozpostartą na stole kurtkę, przetrzeć ją kawałkiem sukna poczym usunąć proszek i oklepać wspomnianym kawałkiem wszystkie części ubrania do momentu, aż staną się jednakowo białe; kurtkę ponownie wytrzepać usuwając nadmiar kredy i wyszczotkować niezbyt twardą szczotką.

Opisana powyżej metoda czyszczenia białego sukna niegdyś powszechnie stosowana przez piechotę mogła być niestety szkodliwa powodując szybkie zużycie materiału. Paragraf 16, artykuł 5 Przepisów Porządkowych z 1792, mówi:

"Każda sztuka odzieży powinna być wytrzepana, wyszczotkowana i przechowywana w największej schludności. Zabrudzenia powinny zostać wyczyszczone za pomocą mydła lub kamienia piorącego (pierre à détacher) używanego z czystą wodą na plamy pozostawione następnie na powietrzu aż do wyschnięcia i usuwane poprzez łagodne potarcie kawałkiem sukna.

"Kategorycznie zabrania się prania ubioru, ponieważ szkodzi to jego dłuższej konserwacji.

"Dla utrzymania białego ubioru w czystości potrzebne są jedynie otręby w możliwie małej ilości. Użycie wszelkich kaustycznych typów ziem alkalicznych lub kredowych jest surowo zabronione."

Wojskowy Słownik Encyklopedii w rozdziale "Ubrania" podaje skład mieszaniny, którą można spróbować przygotować.

"Wziąć funt niebieskawej gliny, znanej pod nazwą Walkererde [Bolus Alba] i funt blanc de Troies; rozetrzeć obydwa składniki i zachowując siłę obu materiałów spłukać je dużą ilością wody; dokładnie wymieszać dodając dwie kwinty soli kamiennej oraz uncję esencji terpentynowej; wytworzyć masę, której pozwalamy wyschnąć i dzielimy w kawałki na wpół suchą. Gdy tylko zachodzi potrzeba, należy skropić plamę odrobiną wody i nakładać warstwami tak przygotowaną masę. Po wysuszeniu znikają plamy i sukno się nie spala."

Guziki i zapinki czyścimy rozkruszoną kredą. Aby nie zniszczyć sukna wkładamy guziki we wcześniej przygotowane drewienka.